Dzień bez opakowań foliowych 2025 – ekologiczna inicjatywa dla środowiska
Dzień bez opakowań foliowych, który został zapoczątkowany 17 lat temu w Łodzi, zwraca uwagę na problem zanieczyszczenia środowiska naturalnego plastikiem i korelacji pomiędzy rosnącą produkcją tworzyw sztucznych a ilością odpadów i stanem naszej planety. Czy potrzebujemy takiego święta? Statystyki i badania pokazują, że niestety tak. To wyjątkowa okazja do przyjrzenia się własnym zachowaniom konsumpcyjnym i zmiany nawyków zakupowych na bardziej odpowiedzialne i ekologiczne.
Zastosowanie opakowań foliowych a zanieczyszczenie planety
Wzrost produkcji plastiku na świecie to niepokojące zjawisko, które skłania nie tylko do refleksji, ale i podjęcia realnych działań, zmierzających do ograniczenia lub całkowitego wyeliminowania szkodliwych tworzyw sztucznych z sektora handlowego. Szacuje się, że każdego roku produkowane jest 500 miliardów opakowań foliowych, z czego aż 50 tysięcy ton to reklamówki zanieczyszczające morza i oceany. Porzucone w taki sposób odpady stanowią nie tylko śmiertelne zagrożenie dla zwierząt, ale też powodują blokowanie odpływu rzek i jezior, a w konsekwencji zalania terenów i powodzie.
Opakowania foliowe są bardzo tanie i łatwe w produkcji. Czy jednak te ich zalety mają jakąkolwiek wartość, jeśli wziąć pod uwagę postępujące globalne ocieplenie, podwyższający się poziom wód oraz utratę ekosystemów i wymieranie kolejnych cennych gatunków roślin i zwierząt? Ostatecznie wszystkie te czynniki oddziałują na jakość naszego życia i sposób w jaki funkcjonujemy - nawet jeśli trudno nam to realnie ocenić i zauważyć. Plastik pod każdą postacią, ma szkodliwy wpływ na stan planety i środowiska naturalnego. Jego cząstki mogą przenikać z opakowań do jedzenia i picia oraz emitować trujące związki do gleby, wody i powietrza, zwłaszcza w przypadku braku recyklingu i porzucenia plastikowych odpadów w niedozwolonym miejscu.
Czy wiesz, że…?
- Co minutę do morza trafia ilość plastiku, jaka mieści się w jednej śmieciarce.
- W przeliczeniu na masę, do 2050 roku w morzach i oceanach będzie więcej plastiku niż ryb i innych zwierząt morskich.
- W ciągu ostatnich 60 lat ilość wytwarzanych tworzyw sztucznych wzrosła 20-krotnie.
- Plastik i mikroplastik zjadany jest przez ryby i inne zwierzęta morskie, a stamtąd przedostaje się w górę łańcucha pokarmowego, m.in. na nasze stoły.
- 70% obszaru Ziemi boryka się z problemem morskich zanieczyszczeń i nadmiernej eksploatacji.
- W 2021 r. jeden mieszkaniec UE wytworzył średnio 36,1 kg odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych, z czego 14,7 kg zostało poddane recyklingowi.
Jak ograniczyć i na co zamienić opakowania foliowe?
Zasoby planety są nadmiernie eksploatowane, a ich ilość zmniejsza się w przerażającym tempie. Konsekwencje tego odczuwamy wszyscy – zarówno w postępujących zmianach klimatycznych, pogarszającej się jakości wody i powietrza czy stale drożejącej żywności. I choć wiele w tej kwestii zmieniło się już na lepsze, to ciągle jeszcze możemy dużo zrobić, aby odwrócić rosnącą tendencję produkcji i wykorzystania tworzyw sztucznych. Statystyki pokazują, że na jednego mieszkańca Polski w ciągu roku przypada około 70 kg tworzyw sztucznych. To całkiem dużo, biorąc pod uwagę liczebność naszego kraju, która według danych GUS, pod koniec września 2024 wynosiła ok. 37,532 mln osób.
Plastik wprowadzony raz do środowiska, pozostaje w nim na zawsze. Produkcja reklamówki trwa kilka sekund, użycie 20 – 25 min, a proces rozkładania kilkaset lat. To, jak nasze środowisko będzie wyglądało za kilkadziesiąt lat, w dużej mierze zależy od naszych nawyków zakupowych, systemowych rozwiązań w zakresie ograniczenia plastiku oraz działań podejmowanych w sferze gospodarowania odpadami foliowymi i plastikowymi. Jednorazowe opakowania i foliówki nie tylko zanieczyszczają wody, lasy i powietrze, ale też prowadzą do wyniszczania cennych ekosystemów. Dzień bez opakowań foliowych, który obchodzimy w Polsce 23 stycznia, jest doskonałą okazją do zmiany przyzwyczajeń i wprowadzania zmian w sposobie, w jaki robimy zakupy.
Jak ograniczyć opakowania foliowe i użycie plastiku?
Mamy kilka pomysłów i inspiracji, które każdy może zastosować we własnym domu:
- Używaj toreb wielorazowych - np. wykonanych z tkanin, ekologicznych tworzyw i recyklingowanych materiałów;
- Zabieraj na zakupy własne woreczki na warzywa i owoce lub pojemniki – dzięki temu najłatwiej wyeliminujesz reklamówki jednorazowe;
- Zastąp foliówki i opakowania z plastiku produktami papierowymi – wybierz opakowania wykonane z papieru posiadającego certyfikat FSC, które łatwiej ulegają biodegradacji;
- Segreguj śmieci w poprawny sposób – recykling opakowań foliowych zaczyna się w momencie wrzucenia ich do odpowiedniego pojemnika na odpady;
- Zwracaj uwagę na pochodzenie materiału – podczas zakupów poświęć kilka sekund na zweryfikowanie, czy opakowanie wykonano z materiałów przyjaznych dla środowiska;
- Wyeliminuj niepotrzebne opakowania – zwłaszcza takie, które są trudne lub niemożliwe do recyklingu;
- Zrezygnuj z przetworzonych produktów i gotowych dań – te pozostawiają po sobie ogromne ilości śmieci, które zatruwają środowisko.
Odkryj pasujące produkty i zainspiruj się:
Organizacja FSC – odpowiedzialna gospodarka leśna jako standard
Chociaż na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że FSC (ang.Forest Stewardship Council) nie ma wiele wspólnego z tematem opakowań foliowych, to w rzeczywistości jest inaczej. Plastik i tworzywa sztuczne coraz częściej zastępowany jest papierem i materiałami drewnopochodnymi, które pochodzą nie skądinąd jak z lasów. Znana międzynarodowa organizacja non-profit wyznacza standardy dla odpowiedzialnej gospodarki leśnej w oparciu o aspekty społeczne, ekonomiczne i przyrodnicze. Działania, które podejmuje, nie tylko sprzyjają zachowaniu bioróżnorodności i cennych ekosystemów w Polsce i na świecie, ale też pozwalają chronić lasy przed nielegalną wycinką, degradacją i wylesianiem.
Co to jest certyfikat FSC i dlaczego warto wybierać produkty, które go posiadają?
Takie oznaczenie jest wskazówką, że materiały, które zostały użyte do produkcji toreb i opakowań, pochodzą z lasów zarządzanych w bardziej zrównoważony sposób, z uwzględnieniem kwestii przyrodniczych i społecznych w gospodarce leśnej, procesie produkcyjnym i całym łańcuchu dostaw. Certyfikacja FSC każdego dnia pomaga nam podejmować dobre i odpowiedzialne decyzje na zakupach w markecie, sklepie meblowym, księgarni, kawiarni czy pracy – bo to przede wszystkim my mamy realny wpływ na ilość zużywanego plastiku i opakowań jednorazowych. Skala problemu jest globalna, ale lokalnie wiele możemy zdziałać, aby nie przyczyniać się do dalszego eksploatowania i wyniszczania zasobów środowiska.
System certyfikacji FSC zawiera cały szereg mechanizmów, mających na celu:
- zapobieganie potencjalnym negatywnym skutkom oddziaływania gospodarki leśnej;
- zachowanie różnorodności biologicznej;
- ochronę gatunków zagrożonych;
- wartości kulturowych i religijnych.
Organizacja ta wymaga od zarządców lasów m.in. identyfikacji, ochrony i monitorowania Szczególnych Wartości Ochronnych (High Conservation Values, HCV), a także wyznaczania lasów o takich wartościach i stosowania podejścia ostrożnościowego w celu zapobiegania utraty tych wartości. To między innymi te aspekty odróżniają certyfikację FSC od PEFC (ang. Program for the Endorsement of Forest Certification), w której brakuje jasnych procedur ochrony obszarów o szczególnych wartościach ochronnych. Certyfikacja FSC stanowi jedyny system certyfikacji gospodarki leśnej w Polsce wspierany przez ekologiczne organizacje pozarządowe i fundacje prośrodowiskowe, takie jak np. Fundacja WWF Polska.
Zrównoważona gospodarka leśna a świadomość konsumencka
Świadomość konsumentów sukcesywnie rośnie, czego dowodem jest m.in. zainteresowanie pochodzeniem materiałów i produktów oraz opakowań, w których się znajdują. Wzrost odpowiedzialności w aspekcie wyborów zakupowych cieszy nas zwłaszcza z uwagi na stworzoną przez nas linię eco imeble z certyfikatem FSC, które cieszą się wśród klientów coraz większą popularnością. Z uwagi na te potrzeby i rosnący trend zrównoważonego designu, asortyment takich produktów do wyposażenia wnętrz stale się zwiększa. Znakiem FSC oznaczane są teraz nie tylko meble, ale też często lampy, dekoracje i dodatki do domu.
Certyfikacja łańcucha pochodzenia produktu umożliwia producentom wykorzystanie etykiety FSC na produktach i opakowaniach, gwarantując konsumentom pochodzenie materiałów z lasów zarządzanych odpowiedzialnie, zgodnie z wymogami systemu FSC. Organizacja ta zabrania nielegalnej wycinki i nieetycznego pozyskiwania drewna, mając na celu ochronę ekosystemów leśnych i zmniejszanie wpływu zmian klimatu na życie nasze i przyszłych pokoleń. W UE obowiązują już przepisy zakazujące wykorzystywania i obrotu nielegalnie pozyskiwanym drewnem oraz produktami z niego wykonanymi. Respektowanie tych przepisów leży u podstaw działania systemu FSC, a uczestnictwo w certyfikacji FSC, przyczynia się do znacznego zmniejszenia ryzyka kontaktu z nielegalnie pozyskiwanym drewnem.
Każdego dnia możemy wiele zrobić, aby ograniczyć ilość użytkowanego plastiku, tworzyw sztucznych i opakowań foliowych zanieczyszczających środowisko naturalne. Poprawne segregowanie odpadów, torby papierowe i wielorazowe, woreczki na owoce i warzywa czy opakowania z etykietą FSC, które są przyjazne dla środowiska – to tylko z pozoru małe zmiany, które dają naprawdę duże efekty. Zadbajmy o zdrowe przyzwyczajenia i nawyki zakupowe dla naszego wspólnego dobra i dobra całej planety, od której zależymy jako ludzie.
Szukasz inspiracji i pomysłów na piękne wnętrza?
Sprawdź, jakie panują aktualnie trendy i poznaj topowe style wnętrzarskie!
